Gry planszowe – zabawa i rozwój

Gry planszowe przeżywają obecnie swój renesans. Chętnie goszczą na stołach w czasie rodzinnych i przyjacielskich spotkań, pojawiają się również w wyposażeniu sal w przedszkolach, szkołach, świetlicach. W sklepach wybór w tym zakresie jest ogromny, a ich różnorodność przyprawia o zawrót głowy. Mamy mnóstwo możliwości do spędzenia wolnego czasu rodzinnego przy planszy nawet jeśli nie posiadamy zbyt dużej kolekcji gier w domu. Ostatnio w Krakowie pojawiła się nowa inicjatywa i planszówki weszły do Bibliotek Krakowskich, gdzie można je wypożyczać tak jak książki. W ciągu roku odbywa się mnóstwo eventów poświęconych tego typu rozrywce, jednym z największych w naszym mieście jest organizowana, co roku na Uniwersytecie Ekonomicznym w miesiącu marcu – Gralicja.

Dlaczego gry planszowe stały się znowu popularne i dlaczego, tak często podkreślana jest ich wartość edukacyjna?

Gry planszowe są niezwykle ciekawą formą rozrywki, która może wciągnąć każdego i zintegrować osoby w każdym wieku. Jest to taki typ rozrywki, który pozwala dzieciom i rodzicom spędzić wspólnie czas w sposób radosny, rozwijający i atrakcyjny dla każdego członka rodziny. Planszówki starają się dostosować do szerokiego grona graczy i pokazują, że da się znaleźć tytuł, który spodoba się wszystkim oraz pogodzi ich różne gusta i upodobania. Jednak to, co warto podkreślić wyraźnie i czego dotyczy ten artykuł to wartościowy rozwojowo charakter tej formy rozrywki. „Gry zapewniają dobrą zabawę, budują pozytywne relacje, zacieśniają więzi i są źródłem rozrywki. Nie tylko bawią, ale w jednakowym stopniu rozwijają wyobraźnię oraz uczą – przewidywania, podejmowania decyzji i ponoszenia odpowiedzialności za nie. Rozwijają umiejętności społeczne i interpersonalne. Podczas grania dzieci, uczą się przeżywania swoich pierwszych sukcesów i porażek, rywalizacji oraz motywacji do działania.” Warto podkreślić, że badania naukowe udowodniły, że człowiek najlepiej zapamiętuje, gdy uczy się czegoś przez własne działanie i towarzyszą temu emocje. Gry planszowe wykorzystują naturalną aktywność dziecka i pobudzają ich zaangażowanie emocjonalne w czasie rozrywki. Dzieci współzawodniczą z innymi graczami w ramach określonych reguł, a przy okazji przyswajają treści, które chcemy żeby zapamiętali. Poza tym mają możliwość sprawdzenia siebie, swojej wiedzy, swoich umiejętności oraz stymuluje rozwój społeczny.

Dlaczego warto grać z dziećmi w gry planszowe (również logiczne, karciane itp)?

• nauka i zabawa w jednym.

Są oczywiście gry zaprojektowane specjalnie pod kątem nauki określonych umiejętności np rozpoznawania kolorów, sortowania, zapamiętywania czy liczenia, jednak już najprostsze gry gdzie zliczamy oczka na kostce, przesuwamy pionkami do przodu lub tyłu uczą podstawowych działań matematycznych.

•  akceptacja i przestrzeganie zasad oraz smak sukcesu/porażki.

To bardzo cenna nauka i trudno o bardziej przyziemne zobrazowanie jej. Każda gra bazuje na szeregu zasad, jeśli chcemy grać z innymi graczami musimy się do nich stosować. Ponadto znając zawczasu zasady, możemy przewidywać jakie będą konsekwencje naszych działań. Ważnym elementem tej układanki jest również smak sukcesu lub porażki, które młody gracz może poznać. Zaakceptować przegraną szczególnie na początku jest niezwykle trudno, ale z czasem dziecko uczy się tego, że czasem się wygrywa czasem przegrywa i to jest ok. Mamy tu też element oswajania emocji oraz komunikowania się poprzez emocje z pozostałymi uczestnikami, który bywa niezwykle przydatny również w późniejszym życiu. Zarówno porażka jak i sukces kształtują charakter młodego człowieka i przygotowują na większe sukcesy/porażki w młodzieńczym lub dorosłym życiu.

• cierpliwość, cierpliwość i jeszcze raz cierpliwość.

Wydawać by się mogło, że to my rodzice nie mamy cierpliwości. Nic bardziej mylnego. Gry planszowe uczą cierpliwości i zdrowej rywalizacji. W niektórych grach czas dla każdego gracza nie jest zamknięty w określonych ramach (np. scrabble) i pozostali gracze muszą czekać tak długo aż osoba, która obecnie układa wyraz skończy. W niektórych grach np. monopoly trzeba czasu by zgromadzić majątek, do wszystkiego dochodzi się powoli i to jest bardzo ważna życiowa lekcja.

• przewidywanie i konsekwencje działań.

Myślenie o kilka kroków w przód jest niezwykle ważną umiejętnością – szczególnie dla młodszych dzieci.Tej umiejętności zazwyczaj nie wysysamy z mlekiem matki, a konsekwencje braku przewidywania mogą niejednokrotnie być wyjątkowo bolesne. Łatwiej więc i bezpieczniej będzie nabyć tę umiejętność w warunkach kontrolowanych.

• wyobraźnia bez granic.

Współczesne gry potrafią rozbudzać wyobraźnię dzieci jak mało co. Są pełne kolorowych, bajkowych postaci, miejsc i historii. Dzięki rozwiniętej wyobraźni dziecko w dorosłym życiu będzie bardziej twórcze i będzie działać mniej schematycznie.

• samodzielność.

Na początku każdej gry, niezależnie od wieku dziecka, potrzebna jest pomoc rodziców lub starszego rodzeństwa w celu wytłumaczenia i opanowania zasad. Później dziecko dostaje wolną rękę i samo podejmuje decyzje, dzięki czemu uczy się działania w pojedynkę oraz odpowiedzialności za swoje działania.

Jeśli wybieramy grę dla dziecka musi być ona dostosowana do wieku i jego możliwości. Oprócz zasięgnięcia informacji znajdujących się na opakowaniu m.in. co do wieku graczy, warto zasięgnąć opinii kogoś z doradców w sklepie lub poczytać w internecie jakie wartości rozwojowe zawiera taka gra. Starajmy się nie podnosić poprzeczki zbyt wysoko, ponieważ dziecko może szybko się zniechęcić do tego rodzaju rozrywki, ani nie starajmy się obniżać poziomu, bo dziecko szybko się znudzi. Większość gier dla dzieci została zaprojektowana przez psychologów i specjalistów w tej dziedzinie, dlatego są w odpowiedni sposób dopasowane do poziomu rozwojowego dziecka. Znając nasze dziecko i wiedząc co lubi powinniśmy się na tym skupić przy wyborze gry. To ma być dobra zabawa przede wszystkim dla niego. Warto, również zwrócić uwagę na gry familijne, które pomogą urozmaicić wspólny czas rodzinny oraz wzmocnią rodzinne więzi poprzez dobrą zabawę.

Czas wolny spędzony na wspólnej zabawie rodziców i dzieci ma duże znaczenie w procesie kształtowania osobowości dziecka. Jeśli relacja w domu (w rodzinie) jest silna, dziecku łatwiej jest zaakceptować w przyszłości wartości rodziców. Ponad to wykształcone nawyki bycia razem utrwalają się i wspólny czas z rodziną staje się pewnego rodzaju rytuałem, który dzieci chętnie powtarzają i utrwalają.

„Dla naszych dzieci miłość oznacza poświęcony im czas” (P. Callaway)

 

Opracowała i zaproponowała: Alicja Honkisz

https://a-z.edu.pl/szkolenia-dla-rad-pedagogicznych/dydaktyka/grac-szkol…

https://bohemianyoungster.pl/gryplanszowearozwojdziecka?fbclid=IwAR2HI9E…